Als hondeneigenaar begrijp jij ongetwijfeld hoe belangrijk het is om ervoor te zorgen dat jouw hond een gelukkig en gezond leven leidt. Vraag jij je af of jouw hond wel gelukkig is? Of twijfel je of je jouw hond wel alles biedt wat hij nodig heeft? Natuurlijk wil jij het beste voor je hond! Maar wanneer is een hond nou echt gelukkig? In dit artikel vertel ik je meer over wat hondenwelzijn is en hoe je het geluk van jouw hond kunt waarborgen of vergroten.
Wat is welzijn?
Welzijn is een toestand waarin je het goed hebt en jezelf goed voelt. Het wordt ook wel omschreven als geluk. Met welzijn wordt bedoeld dat het zowel lichamelijk, als geestelijk en sociaal goed met iemand gaat. Het gaat hier dus om een gevoel, een gevoel van geluk en tevredenheid. Bij mensen kun je welzijn meten door aan ze te vragen hoe ze zich voelen. Maar bij honden ligt dat iets lastiger natuurlijk.
Wat is hondenwelzijn?
Hondenwelzijn draait om de fysieke en emotionele gezondheid en tevredenheid van je hond. Wanneer is een hond gelukkig? Als er aan al zijn basale behoeften tegemoet wordt gekomen. Dit betekent niet alleen ervoor zorgen dat je hond vrij is van stress, pijn en ongemak, maar ook dat zijn emotionele behoeften worden vervuld. Oké, dat klinkt leuk, maar wat houdt het nou precies in? Welke behoeften hebben honden?
Behoeften van je hond
De Amerikaanse psycholoog Maslow deed onderzoek naar de motivaties van mensen en kwam tot de conclusie dat iedereen op de wereld dezelfde basale behoeften heeft. Deze heeft hij gerangschikt in wat we nu kennen als de piramide van Maslow. En hoewel zijn onderzoek over mensen ging, weten we inmiddels dat honden vrijwel dezelfde basale behoeften hebben als wij mensen.


Deze behoeften staan niet voor niks gerangschikt in een piramide: als de basis niet in orde is, kun je niet door naar het volgende niveau. Als je moet vechten om te overleven en aan eten te komen heb je niet zoveel aan sociaal contact. En als je je niet veilig voelt, dan ben je nog niet toe aan verrijking. Pas als aan alle behoeften is voldaan kun je spreken van een goed hondenwelzijn en een gelukkige hond.
Fysiek welzijn
Een van de belangrijkste aspecten van hondenwelzijn is de fysieke gezondheid van je hond. Iedere hond heeft primaire levensbehoeftes waarin je als eigenaar moet voorzien: voldoende drinkwater en gezonde voeding. Maar ook genoeg beweging, regelmatig de kans krijgen om zich te ontlasten en voldoende slapen zijn basisbehoeften van je hond. Ik zie bijna dagelijks honden die niet (vaak) genoeg worden uitgelaten of die veel te weinig slapen. En gezondheid omvat nog meer dan alleen dat: je hond moet vrij zijn van pijn en ongemak om zich comfortabel te kunnen voelen.
Helaas gaat het hier voor sommige honden al flink mis: er zijn tegenwoordig heel wat hondenrassen met serieuze gezondheidsproblemen. Denk maar aan de kortsnuitige honden die het constant benauwd hebben, of de hondjes met te kleine schedeltjes waardoor ze continue hoofdpijn hebben. En dat allemaal omdat wij mensen hun uiterlijk zo schattig en dat geknor zo aandoenlijk vinden.. Aan hondenwelzijn draagt het in ieder geval niet bij!
Maar er zijn daarnaast nog allerlei factoren waar we minder invloed op hebben. Ook andere fysieke problemen kunnen een flinke inbreuk maken op het geluk van je hond: denk maar aan klachten zoals jeuk door een allergie, gebitsproblemen, of artrose bij de oudere hond. Alleen als jouw hond lichamelijk in orde is, zonder pijn of fysiek ongemak, kan zijn welzijn gewaarborgd worden.
Behoefte aan veiligheid
Een andere universele behoefte van zowel honden als mensen is veiligheid. Honden hebben behoefte aan veiligheid en geborgenheid, en die kun jij als eigenaar ze verschaffen. Iedere hond heeft recht op een eigen, veilige plek waar hij zich terug kan trekken. En als eigenaar ben jij de vertrouwenspersoon van je hond: je kunt hem steun en bescherming bieden. Hiervoor is het wel nodig dat jij herkent wanneer je hond iets eng of spannend vindt. Kan jouw hond ervan op aan dat jij hem helpt en begeleidt op de juiste manier? Bied jij je hond rust en vertrouwen? Alleen dan weet jouw hond waar hij aan toe is en kan je hond op jou vertrouwen!
Onze honden hebben niks in te brengen als het om hun leefomgeving gaat. Als jij als hond bang bent voor verkeer of harde geluiden, dan zul je je niet zo veilig voelen midden in een drukke stad. Heb je dan de pech dat jouw baasjes midden in die drukte wonen, dan is dat niet bevorderlijk voor jouw welzijn als hond. Onze honden hebben het er vaak maar mee te doen. Soms is er een mismatch tussen de behoeften van een hond en de situatie of verwachtingen van de eigenaren.
Behoefte aan sociaal contact

Honden zijn sociale dieren, dus sociaal contact is een absolute basisbehoefte voor ze. Onze honden hebben in de eerste plaats behoefte aan contact met hun eigenaar. Jouw hond heeft dagelijks interactie met je nodig. Ik voel vaak zo’n intens medelijden met de hond die tijdens het uitlaten achter het baasje aan sjokt wat met z’n telefoon bezig is. Jouw aandacht is het belangrijkste wat je je hond kunt bieden! Heb jij niet genoeg tijd om met een hond door te brengen of ben je overdag lange tijd van huis? Vraag je dan af of jij wel tegemoet kan komen aan de sociale behoeften van een hond.
Veel honden hebben ook sociaal contact met soortgenoten. Je kunt je hond een groot plezier doen wanneer je hem lekker laat optrekken met andere honden. Maar hierin wil ik wel een nuance aanbrengen. Jouw hond hoeft niet dagelijks contact te hebben met alle honden die hij tegen komt. Niet iedere hond vindt andere honden zo leuk. Honden hebben namelijk zo hun voorkeuren: de een is een allemansvriend, de ander wat meer op zichzelf. Jouw hond kan best een aantal hondenvriendjes hebben. Dit zijn honden die elkaar goed kennen en die goed met elkaar overweg kunnen. Maar contact met vreemde honden is een ander verhaal. Jouw hond zal wel behoefte hebben aan informatie over deze honden (lees hierover meer in mijn blog ‘waarom snuffelt mijn hond zo veel’), maar hij hoeft er geen fysiek contact mee te maken.
Behoefte aan erkenning
Net als mensen hebben honden behoefte aan waardering en erkenning. Jouw hond is een individu, met zijn eigen karakter en hij ervaart gevoelens en emoties. Erkenning houdt in dat je je hond ziet voor wie hij is, en dat ook aan hem laat blijken. Je hond erkennen betekent: accepteren wie hij is, wat hij leuk vindt, waar hij goed in is, maar ook waar hij minder goed in is, waar hij onzeker van wordt en waar hij jouw hulp bij nodig heeft. En daar vervolgens naar handelen.
Respect is een onderdeel van erkenning en waardering. Jouw hond verdient het, net als elk levend wezen, om met respect behandeld te worden. Als een hond ligt te slapen, dan dring je je niet aan hem op en laat je hem slapen. Als een hond staat te eten, dan stoor je hem niet maar gun je hem de rust om te eten. En als een hond zijn grenzen aangeeft, dan is het aan ons om die te respecteren. Kortom: houdt rekening met je hond! Hiervoor moet je wel de lichaamstaal en stresssignalen van honden kunnen lezen. Respecteer tenslotte ook dat een hond een hond is (en geen pop of baby of modeaccessoire) en geef hem de kans om zich als een hond te gedragen.
Ook bij honden onderling maakt respect onderdeel uit van een goede sociale communicatie. Dus die ‘hij wil alleen maar spelen’-hond is niet bepaald respectvol naar jouw hond als die op een nette manier aangeeft hier geen zin in te hebben. Jouw hond zal blij zijn als je hem uit deze situatie redt!
Behoefte aan verrijking
Onze honden zijn intelligente wezens. Daarom doen we ze tekort als we ze niet de mogelijkheid geven om hun natuurlijke gedrag te vertonen. Honden houden van variatie, uitdaging en nieuwe dingen ontdekken. Je hond kan zichzelf ontwikkelen door samen met jou plezier te hebben, activiteiten te ondernemen, mentale uitdagingen aan te gaan en samen te trainen.

De meeste hondenrassen zijn oorspronkelijk gefokt voor een specifiek gebruiksdoel. Om die taak uit te kunnen voeren had de hond bepaalde eigenschappen nodig. Door generaties lang hierop te selecteren liggen deze eigenschappen diep verankerd in het DNA van honden. Als eigenaren hebben we hier rekening mee te houden en moeten we zorgen dat de hond een uitlaatklep heeft voor deze instinctieve behoeftes. Doe je dat niet, dan komt het welzijn van je hond in het gedrang en is de kans op het ontwikkelen van probleemgedrag groot.
Hondenwelzijn in de praktijk
Nou, inmiddels weet je wat honden nodig hebben om gelukkig te kunnen zijn. Hoe ziet dat er in de praktijk voor jouw hond uit? Als hondeneigenaar heb je toegang tot allerlei hulpmiddelen en ondersteuning om het welzijn van je hond te bevorderen. Overweeg deel te nemen aan workshops of trainingen die gericht zijn op het begrijpen van hondengedrag en het opbouwen van een goede band met je hond. Sta open voor vragen en zoek naar manieren om de behoeften van je hond beter te begrijpen.
Hoe ziet een gelukkige hond eruit?
Een gelukkige hond ziet er goed uit en vertoont stabiel gedrag. Je kunt aan een gelukkige hond zien dat hij in goede conditie is (passend bij zijn ras, leeftijd en gezondheid) en hij heeft weinig tot geen lichamelijke klachten of pijn. Zijn ogen stralen en zijn vacht glanst. Een gelukkige hond vertoont over het algemeen blij en rustig gedrag. Verwar dit niet met honden die hyperactief, overenthousiast en constant opgewonden zijn! Een gelukkige hond zal daarnaast niet zo snel probleemgedrag ontwikkelen.
Het belang van socialisatie voor hondenwelzijn
De socialisatiefase is een erg belangrijke periode voor je hond. Een gebrekkig gesocialiseerde hond ervaart levenslang meer angst en stress voor de prikkels waarop hij niet gesocialiseerd is. Een goede socialisatie is dus ontzettend belangrijk voor het welzijn van je hond. Door je puppy goed te socialiseren help je hem uit te groeien tot een stabiele en gelukkige volwassen hond.
Stress en angst verlagen hondenwelzijn
Net als mensen kunnen honden stress en angst ervaren. Als je vaak last hebt van stress of angst dan doet dit afbreuk aan je welzijn. Een hond is niet gelukkig als deze bang is of gestrest. Het is heel belangrijk dat je als eigenaar de tekenen van stress bij je hond kunt herkennen. Dit noemen we de zogenaamde stresssignalen bij de hond. Pas als jij herkent wanneer jouw hond bang of gestrest is kun je hem hiermee helpen. Soms kan de angst of stress van je hond dusdanig groot zijn dat je hierbij professionele hulp nodig hebt.

Positieve hondentraining
Door op een positieve, beloningsgerichte manier te trainen met je hond draag je bij aan het welzijn van je hond. Je kunt een sterke band opbouwen met je hond door samen leuke oefeningen te doen en goed gedrag te belonen. Vermijd straf of fysieke correcties en kies voor positieve trainingsmethoden!
Conclusie
Als hondeneigenaar wil jij natuurlijk dat je hond gelukkig is! Het welzijn van je hond waarborgen is een grote verantwoordelijkheid en vraagt de nodige toewijding. Het is meer dan alleen voeding en lichaamsbeweging. Hondenwelzijn omvat ook de emotionele gezondheid, socialisatie en trainingsmethoden. Door je bewust te zijn van de behoeften van je hond en actief te werken aan zijn welzijn, kun je hem een gelukkiger en gezonder leven bieden. Zo zorg je ervoor dat jouw viervoeter de liefde en zorg krijgt die hij verdient.
Heb je vragen, of hulp nodig met het gedrag van jouw hond? Neem dan gerust contact met me op!
Meer lezen? Check De behoeften van een hond – Doggo.nl