Mantrailen is mijn passie! Ik neem je daarom graag mee in de wereld van de hondenneus tijdens mijn lessen en workshops mantrailen. Maar wat is dat nou eigenlijk, mantrailen? Binnen de hondensport zijn er verschillende vormen van speuren die je kunt beoefenen, waarvan mantrailen er een is. Ik leg het je hieronder uit.
Honden maken gebruik van hun neus bij het zoeken naar voedsel. Maar dat is niet het enige wat ze ermee kunnen. In de jacht wordt er al eeuwenlang gebruik gemaakt van het reukvermogen van honden om wild op te sporen of te volgen. Dus dat onze honden goed kunnen ruiken weten we al een tijdje.
We beginnen het reukvermogen van honden eindelijk op waarde te schatten. Want wist je dat onze honden zeker 10.000 keer beter kunnen ruiken dan wij mensen? Dat is een enorm verschil! Daar waar wij een lege winkelstraat zien, ruiken zij wie daar allemaal geweest zijn en hoe lang dat geleden is. Tegenwoordig maken we op veel meer manieren gebruik van het reukvermogen van onze honden. Honden worden gebruikt om vermiste personen te zoeken, helpen bij het zoeken naar drugs of explosieven en ook in de medische wereld beginnen we de mogelijkheden van de hondenneus te ontdekken.
Pas als we in de gaten hebben hoeveel honden met hun neus kunnen, beseffen we hoe verschillend honden de wereld waarnemen. Wij mensen zijn visueel ingesteld, maar onze honden leven in een wereld van geur. Honden zijn er niet alleen goed in, ze hebben het nódig om hun neus te gebruiken. Speuren is dus goed voor je hond! Mantrailen draagt daardoor bij aan het welzijn van je hond. Hier lees je waarom jouw hond zoveel snuffelt tijdens het wandelen.
Vroeger werden honden gehouden om voor ons een taak uit te voeren, tegenwoordig worden ze vooral als gezelschapsdier gehouden. Door het wegvallen van die taak hebben veel huishonden een tekort aan mentale uitdaging. Voor het welzijn van jouw hond is het belangrijk dat hij de kans krijgt om zijn neus en zijn hersenen te gebruiken! Een hond die zijn neus mag gebruiken is gelukkiger en zal minder snel probleemgedrag ontwikkelen. Ik heb een aparte blog voor je geschreven over alle voordelen van neuswerk voor je hond .
Er is in de laatste jaren een hele ontwikkeling geweest op het gebied van hondensporten waarbij de hond zijn neus mag gebruiken. Deze sporten zijn veelal gebaseerd op de professionele disciplines, maar dan met een recreatieve ondertoon. Een hele mooie ontwikkeling als je het mij vraagt, want iedere hond verdient een nosejob!
Als je in de dikke van Dale kijkt dan is de betekenis van het woord speuren: ‘het spoor volgen’ of ‘zoekend nagaan’. Speuren met je hond houdt dan ook in dat jij en je hond samen ergens naar op zoek gaan. Wat datgene is en hoe de hond dat doet, verschilt per discipline. Bij sommige vormen van speuren is er sprake van een geurspoor, bij andere takken van sport is er geen geurspoor maar zoekt de hond systematisch een zoekgebied af op zoek naar een bepaalde geur. Er zijn dus allerlei verschillende specialisaties op het gebied van speuren. Mantrailen is er daar een van.
Hieronder benoem ik een aantal verschillende vormen van speuren en de geur waarop de hond zoekt:
Mantrailen is een Engelse term. ‘Man’ staat voor mens en ‘trailen’ voor het volgen van een spoor. Mantrailing betekent letterlijk vertaald dus ‘het volgen van een menselijk spoor’. Tijdens het mantrailen volgen jij en je hond samen een specifiek menselijk spoor. Dit doet jouw hond door zijn neus te gebruiken en het geurspoor van die ene persoon te volgen.
Er is geen duidelijke Nederlandse term voor mantrailen. Daarom wordt vaak het Engelse woord mantrailing gebruikt.
Tijdens het mantrailen werken een hond en zijn geleider (ook wel handler genoemd) samen een menselijk geurspoor uit. Het doel van mantrailen is het zo snel en effectief mogelijk vinden van een ‘vermiste’ persoon. Hierbij volgt de hond de geur van 1 specifieke persoon en negeert alle afleidingen en andere geuren onderweg. Tijdens het mantrailen is de hond aangelijnd en werken hond en handler intensief samen om bij de vermiste te komen. Mantrailen met je hond kun je zowel op professioneel niveau als recreatief beoefenen.
Is er een verschil tussen mantrailen en praktijkspeuren? Ja, hoewel niet iedereen het hiermee eens zal zijn. De termen worden nogal eens door elkaar gebruikt en veel trainers hanteren elk hun eigen methode. De verschillen tussen mantrailen en praktijkspeuren liggen in de trainingsmethoden.
De manier waarop de geur aan de hond wordt aangeboden, de lijnvoering tijdens het speuren, op paden blijven of niet, leslocaties (bos of ander natuurgebied, industrie, woonwijk) en lengte of oudheid van de sporen zijn zomaar een paar voorbeelden.
Bij mantrailen is het doel het zo snel en effectief mogelijk vinden van een vermiste. Hoe de hond dit moet doen wordt hierbij niet voorgeschreven. Dat betekent dat de hond gebruik mag maken van zijn natuurlijke vermogens en mag speuren op de manier die bij hem past. De hond hoeft onderweg geen andere taken uit te voeren: het vinden van de vermiste is zijn enige prioriteit. Er wordt gewerkt met een lange speurlijn van 10 meter zodat de hond de ruimte heeft om zijn weg te vinden. Mantrailing lessen zijn vrijwel altijd in groepsverband. De honden werken een voor een een trail (oftewel een spoor) uit tijdens het mantrailen. Daarbij zetten de deelnemers trails uit voor elkaar zodat de instructeur met jou mee kan lopen op het trail.
Bij praktijkspeuren is het doel eveneens het zo snel mogelijk vinden van een vermist persoon. Maar bij praktijkspeuren kan de hond daarnaast geleerd worden om onderweg voorwerpen die van de vermiste zijn, aan te wijzen. Bij praktijkspeuren werkt de de hond ook aangelijnd, aan een lange lijn. Maar meestal loopt de geleider wel korter achter zijn hond dan bij het mantrailen. Praktijkspeurlessen worden vaak als 1-op-1 lessen aangeboden. Tenzij je zelf iemand meeneemt om sporen te lopen is je instructeur tevens degene die het spoor uitzet. Je wordt dan op afstand, via een portofoon, gecoacht terwijl je onderweg bent met je hond. Of je hond mag een spoor uitwerken zonder vermiste persoon op het einde, zodat de instructeur met je mee kan lopen. In plaats van een persoon op het einde van het spoor ligt er dan een eindvoorwerp of een beloning aan het einde.
Uiteindelijk gaat het bij zowel mantrailen als praktijkspeuren om het uitwerken van een geurspoor, waarbij samenwerken met je hond en plezier centraal staan. Er zijn tegenwoordig genoeg instructeurs die speurlessen aanbieden. Kijk vooral naar wie en welke manier van speuren bij jou en je hond past!
Tegenwoordig zijn er tal van hondenscholen en trainers die lessen mantrailen of een andere vorm van (praktijk)speuren aanbieden. In principe vind ik het een fantastische ontwikkeling dat neuswerk voor iedere hond en eigenaar bereikbaar is geworden. Het geeft een meerwaarde aan het leven van je hond. Maar daarbij wil ik wel een kanttekening plaatsen. Niet al het aangeboden speurwerk is even realistisch. De verschillen in opleidingsniveau van de trainers en de kwaliteit van de lessen variëren enorm. En als cursist is het vaak lastig om onderscheid te maken tussen goed opgeleide en niet opgeleide speurinstructeurs.
Wil je gewoon alleen maar lol hebben met je hond? Prima, go for it!
Wil je recreatief, maar wel serieus, mantrailen? Zoek dan een goede trainer die zowel theorie als praktijk kent en kan onderbouwen en uitleggen wat hij of zij doet. Iemand die maatwerk levert en kijkt naar wat jij en je hond nodig hebben als unieke combinatie. Verwacht geen spectaculaire sporen op hele drukke locaties. Met meerdere honden achter elkaar hetzelfde spoor uitlopen, altijd dezelfde persoon zoeken, na een paar lessen al sporen van meerdere kilometers uitwerken, of sporen van meer dan een dag oud: hartstikke leuk maar het is geen mantrailen. Krijg je, net als zovelen, steeds meer de smaak te pakken en wil je meer: leren, groeien, weten? Dan is het belangrijk dat jij en je hond een goede basis hebben gekregen en weten wat jullie kunnen. Ben kritisch, stel vragen en duik de literatuur in om meer over mantrailen en hoe geur zich gedraagt te leren.
Als je het mantrailen professioneel aanpakt en er jaren keihard voor werkt, kun je er ook mensenlevens mee redden. Professionele mantrailers besteden enorm veel tijd, geld en energie aan het trainen tot een inzetbaar niveau. Ze zorgen voor een solide basis en gedegen opbouw in hun trainingen. Ze trainen vaak en intensief. Daarnaast investeren ze in theoretische kennis. Ze kunnen een realistische inschatting maken van wat zij en hun hond wel of niet kunnen. Het is een bijzondere specialisatie, die wereldwijd door eenheden wordt ingezet om vermisten te vinden.
Ben je op zoek naar lessen mantrailing in Noord-Brabant, regio Den Bosch? Dan kun je, zowel op recreatief als professioneel niveau, bij mij terecht! Op de pagina mantrailen vind je meer informatie en kun je je inschrijven voor een les of masterclass.
Woon je in een andere regio en wil je graag speuren met je hond bij een gediplomeerd speurinstructeur? Dan kun je kijken naar de instructeurs die aangesloten zijn bij een van de volgende organisaties:
Mantrailing: Georgia K9 (GAK9)
Tracking & Trailing: Scent Imprint for Dogs
Praktijkspeuren: Speurhonden Training Center of de Nederlandse Speur en Detectie Bond
Tijdens het mantrailen volgt de hond een menselijk geurspoor. Wij kunnen dit geurspoor niet waarnemen, maar hoe doet je hond dat dan? Iedere mens heeft een eigen unieke geur en die verspreidt zich in onze omgeving. Die verspreiding komt door onze ademhaling, zweet, huidafscheiding en boven alles verliezen we huidschilfers. Dit alles vormt een soort wolk van geurmoleculen om ons heen, een geurwolk. Als wij ergens lopen dan laten we dus een wolk van geuren achter, die een geurspoor vormt. Honden kunnen dit spoor volgen met hun neus. Sterker nog: honden kunnen het onderscheid maken tussen jouw geur en de mijne, ze kunnen bepalen hoe oud of nieuw dit geurspoor is en ze kunnen zelfs de richting waarin het spoor loopt bepalen. Best bijzonder hè?
Naast dit geurspoor laat een vermiste nog op een andere manier geur achter, namelijk door bodemverstoring. Onze voetstappen veroorzaken kleine verstoringen of beschadigingen aan de ondergrond waarop we lopen. Ook hierbij komt geur vrij. Tijdens het mantrailen kiest jouw hond zelf op welke manier hij speurt, dus of hij gebruik maakt van de geurwolk of van de bodemverstoring.
Met ieder trail dat jij en je hond volgen tijdens het mantrailen krijgen jullie een puzzel voorgeschoteld. Deze geurpuzzels worden steeds een beetje moeilijker. Want die geurwolk blijft niet netjes recht boven het spoor hangen waar de vermiste heeft gelopen. Soms waait het, waardoor de geur zich verspreid heeft. Naarmate het trail ouder wordt, verandert het geurbeeld en kan de geur zich meer verspreiden en zwakker worden. En soms lopen er andere mensen over jullie spoor heen, waardoor jouw hond de juiste geur er tussenuit moet filteren. Ook de temperatuur en weersomstandigheden zijn van grote invloed op het trail. Daarom is geen enkel spoor hetzelfde. Mantrailen wordt nooit saai en je kunt van iedere trail weer iets bijleren.
Als je gaat mantrailen met je hond dan zul je erachter komen dat jouw hond niks hoeft te leren: hij kan het al! Instinctief hebben onze honden alles al in huis om een spoor te kunnen volgen. Bij het mantrailen laten we jouw hond vrij om te speuren op de manier die bij hem past. We werken zonder druk of dwang en jouw hond mag zijn natuurlijke aanleg volgen. En aan het einde van het trail wacht hem natuurlijk een superbeloning!
Ik ben door mijn diverse opleidingen en mijn specialisatie in de hondenneus bekend met verschillende manieren van speuren en mantrailen. Daardoor kan ik op maat lesgeven aan jou en je hond. Er zijn namelijk meerdere trainingsmethodes en manieren om je hond te leren speuren. In mijn lessen werk ik in de basis volgens de GAK9 methode van Jeff Schettler. Heb je vragen of wil je meer weten over de lessen mantrailen die ik geef, neem dan gerust contact met me op!
Wil je graag meer lezen over mantrailing en het geurspoor?
Persoonsgebonden geur – Mantrailingnl
Ik ben hondengedragsdeskundige en heb een passie voor mantrailing. Mijn werkgebied is in Brabant, tussen Drunen, Tilburg en Den Bosch.
Je kunt mij inschakelen voor hondentraining aan huis. Van het opvoeden van je puppy tot probleemgedrag: ik begeleid jullie graag. Daarnaast verzorg ik lessen en workshops mantrailen.
Mijn streven: een gelukkige hond én een tevreden eigenaar.
