Waarom honden zo’n overweldigende neiging tot snuffelen vertonen
Jeetje, wat snuffelt mijn hond veel! Het is jou als hondeneigenaar vast al opgevallen hoe je hond bij iedere gelegenheid die hij krijgt de tijd neemt om uitgebreid te snuffelen. Ik hoor het mensen regelmatig zeggen: het lijkt wel alsof mijn hond aan iedere grasspriet wil snuffelen tijdens de wandeling. Misschien vind je jouw hond wel overdreven veel snuffelen en erger je jezelf eraan tijdens het wandelen.. Maar waarom snuffelen honden zoveel, en welke drijfveren schuilen er achter dit gedrag? In deze blog geef ik jou meer inzicht in het snuffelgedrag van jouw hond.
Snuffelen om te overleven
Het reukvermogen van honden stamt nog uit de tijd voordat ze onze huisdieren werden. In de tijd voordat honden werden gehouden als gezelschapsdier, was het vermogen om goed te ruiken van cruciaal belang voor het overleven van hun voorouders. Deze honden hadden hun bijzonder goede neus nodig om voedsel op te sporen, andere roofdieren te vermijden en sociale interacties aan te gaan. Daarmee is de neus het belangrijkste zintuig voor de hond geworden. Een hond hoeft niet te leren om te snuffelen, hij doet dat van nature. Je kunt je hond dan ook niet afleren om te snuffelen. Ook vandaag de dag is de behoefte om hun omgeving te ontdekken en begrijpen nog steeds sterk aanwezig in onze viervoeters en snuffelt de gemiddelde hond veel en graag. In deze blog lees je meer over over hoe de hondenneus in elkaar steekt.
Leven in een wereld van geuren
Honden nemen de wereld heel anders waar dan wij. Wanneer honden de tijd nemen om uitgebreid te snuffelen, betreden ze een voor ons onbekende en onzichtbare wereld. Het reukvermogen van de hond is enorm groot vergeleken met dat van ons mensen. Ze zijn in staat om veel meer geuren waar te nemen. Maar ook het deel van hun brein dat verantwoordelijk is voor de verwerking van geuren, is aanzienlijk groter en geavanceerder dan dat van ons. Dit stelt honden in staat om een schat aan informatie op te nemen die ons volledig ontgaat. Zo kunnen honden zelfs ‘reizen’ in de tijd: ze weten niet alleen wie er op dit moment aanwezig is, maar ruiken ook degenen die hier eerder zijn geweest.
Alexandra Horowitz legt het heel mooi uit in onderstaand filmpje:
Tijdens mijn speurlessen en leuke workshops mantrailen in regio Den Bosch benutten we in feite deze natuurlijke aanleg van honden om geursporen te volgen. Zo bieden we jouw hond niet alleen een stimulerende mentale uitdaging, maar het geeft hem ook de kans om zijn aangeboren instinct te volgen.
Snuffelen als vorm van communicatie
Naast het verkennen van de omgeving, dient het vele snuffelen bij honden ook als een vorm van communicatie. Honden begroeten elkaar door aan elkaars achterste te snuffelen. Hoewel dit voor ons heel vreemd lijkt, is het voor honden dé manier om informatie uit te wisselen. Aan de achterkant zitten immers alle interessante geurtjes.. Honden kunnen door aan elkaar te ruiken vaststellen om wie het gaat, waar diegene is geweest en hoe het met hem of haar gaat. Ze kunnen zelfs elkaars emotionele gemoedstoestand inschatten door te ruiken.
Ook uit de geur van de urine van een andere hond kunnen honden heel veel informatie halen. Dus die ene lantaarnpaal, waar iedere hond uit de buurt tegenaan plast? Dat is eigenlijk een soort berichtenbord. En na het lezen van alle berichten laat jouw hond er ook graag zijn eigen boodschap achter.
Begint jouw hond vol enthousiasme aan jou of je kleding te snuffelen als je thuis komt? Beschouw dit dan maar als zijn manier om te achterhalen waar je bent geweest en wat je hebt meegemaakt die dag. Het is een vorm van sociale interactie die diep verankerd is in het gedragsrepertoire van je hond.
Als ik thuiskom van het lesgeven dan wordt ik vaak uitgebreid geïnspecteerd en besnuffeld door mijn honden. Ik ruik dan namelijk naar andere honden. En daar willen ze natuurlijk alles van weten!
Snuffelen om informatie
Zoals hierboven al beschreven halen honden heel veel informatie uit geuren. Informatie over hun omgeving en alles en iedereen die zich daarin bevindt. Deze informatie zorgt ervoor dat jouw hond weet waar hij aan toe is. En dat zorgt voor meer voorspelbaarheid en daardoor minder stress! Als jouw hond heel veel snuffelt tijdens het wandelen haalt hij dus informatie uit zijn omgeving. Daarnaast werkt snuffelen nog op een andere manier stress verlagend: door het snuffelen maken de hersenen bepaalde stofjes aan en wordt je hond rustiger en vertraagt zijn hartslag.
Snuffelen als mentale stimulatie
Honden bevredigen niet alleen hun aangeboren nieuwsgierigheid door te snuffelen. Het snuffelen geeft ze ook de nodige mentale uitdaging. In mijn speurlessen daag ik jouw hond mentaal uit, door jouw hond te trainen om de geur van de sporenloper te identificeren en te volgen. Deze mentale uitdaging draagt bij aan het algehele welzijn van de hond. Sterker nog: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat honden die dagelijks de kans krijgen om hun reukvermogen aan te wenden en mentaal gestimuleerd worden, een beter welzijn hebben en minder snel geneigd zijn tot het ontwikkelen van probleemgedrag. En je kent het gezegde wel: (probleemgedrag) voorkomen is beter dan genezen!
Weet je dat snuffelen ook nog eens hartstikke vermoeiend is? Als jouw hond heel veel snuffelt tijdens de wandeling zul je zien dat hij lekker moe raakt zonder dat jullie kilometers hoeven te lopen. Al dat snuffelen heeft nog meer voordelen: je leest er meer over in mijn blog 20 voordelen van hersenwerk voor honden.
Snuffelen wel of niet toestaan?
Oké, snuffelen is voor je hond dus heel belangrijk. Maar hoeveel snuffelen is normaal, en wanneer is het overdreven veel? Hoe ga je hier het beste mee om in het dagelijks leven? Als het aan jouw hond zou liggen doen jullie een uur over die wandeling van 100 meter. Hij zou het liefst om de meter stil blijven staan om te snuffelen. Moet je dit nu maar altijd toestaan?
Nee, natuurlijk niet! Maar het is wel belangrijk dat je een balans vindt tussen doorlopen en snuffelen. Gun je hond tijdens iedere wandeling zijn snuffelmomentjes. En dat kan best tijdens de ene wandeling wat meer zijn dan de andere. Je kunt je hond leren snuffelen op commando, zodat hij weet wanneer het wel mag. En wil je dat hij met je mee loopt dan geef je dat met een ander commando aan. Zo leer je je hond niet af om te snuffelen, maar kun je wel beter doseren wanneer hij snuffelt en wanneer niet.
Maar vraag jezelf ook eens af: voor wie wandelen we eigenlijk? Wij hebben vaak een plan in ons hoofd: we gaan die en die route lopen, of: we gaan een uur wandelen. Maar jouw hond redeneert niet zo. Die leeft in het moment en volgt gewoon zijn neus. Dus of je in dat uur nu 100 meter loopt met heel veel snuffelpauzes of 5 kilometer zonder snuffelen: wat zou jouw hond kiezen?
Wat als mijn hond extreem veel snuffelt?
Hoewel het voor een hond essentieel en natuurlijk gedrag is om te snuffelen, kunnen er momenten zijn dat het een probleem vormt. Soms verliezen honden zichzelf volledig in een geur waardoor ze niet meer luisteren en hun omgeving uit het oog verliezen. Voor veel eigenaren is dit een bron van frustratie: mijn hond wil niet luisteren! Maar eigenlijk kan jouw hond hier niet zoveel aan doen, en hij doet het zeker niet om jou dwars te zitten. Als honden intensief aan het snuffelen zijn, gebruiken ze hiervoor 35% van hun hersencapaciteit. De rest staat dan even op een laag pitje. Vergelijk het maar met een situatie wanneer jij helemaal op gaat in een goed boek of een spannende film. Dan dringt het waarschijnlijk ook niet meteen tot je door dat je partner net iets tegen je heeft gezegd.
Snuffelen op commando
Als jij je hond met zijn neus aan het werk zet, bijvoorbeeld door te gaan mantrailen met je hond, dan ga je leren om dit snuffelgedrag beter te beheersen. Zo leer je je hond om op commando te gaan snuffelen. Maar als de hond zich onderweg gaat focussen op een afleidingsgeur dan leren we hem ook een ‘ga door’ aan, om aan te geven dat hij verder moet gaan met het volgen van het spoor. Dit is geen kwestie van het snuffelen volledig onderdrukken, maar wel een balans tussen het verkennen van geuren en het opvolgen van een opdracht van de eigenaar.
Ook in het dagelijks leven kun je je hond aanleren om te snuffelen op commando. Zo kun je hem tijdens jullie wandeling af en toe even vrij geven om iets voor zichzelf te doen. En vervolgens kun je weer aangeven dat je zijn aandacht terug wilt zodat jullie samen door kunnen. Zo krijg je meer balans tussen snuffelen en samen wandelen.
Snuffelt jouw hond alleen maar tijdens het wandelen en lukt het niet om nog contact met hem te maken? Is jouw hond alleen nog maar met zijn neus bezig en doet net alsof jij niet bestaat? Dan is er wellicht meer aan de hand. Een ervaren hondentrainer zoals ik kan je helpen om het contact met je hond te herstellen.
De voordelen van je hond laten snuffelen
- Mentale uitdaging: snuffelen houdt de hersenen van je hond scherp en actief
- Stressvermindering: snuffelen helpt bij het verminderen van stress en angst
- Vermoeiend: snuffelen is vermoeiend voor je hond en geeft hem een voldaan gevoel
Conclusie: je hond snuffelt veel omdat hij dat nodig heeft
Er gaat een hele wereld verborgen achter het vele gesnuffel van onze honden. Dit alledaagse gedrag stelt hen in staat om een schat aan informatie te vergaren die voor ons onbereikbaar blijft. Het geeft ons een inkijkje in hun belevingswereld. Als je begrijpt waarom honden zo’n belang hechten aan het gebruiken van hun neus en ze die gelegenheid biedt, versterkt het de band tussen mens en hond.
Elke keer dat jouw hond met zijn neus een geurspoor volgt, doet hij eigenlijk aan hersengymnastiek. Het analyseren van de verschillende geuren en het volgen van complexe sporen vergt intense concentratie en volledige focus. Dus, de volgende keer dat jouw hond de tijd neemt om uitgebreid te snuffelen, besef dan dat dit voor hem een manier is om de wereld te ervaren en begrijpen. En laat je door hem meevoeren in zijn bijzondere belevingswereld!
Heb je vragen over het snuffelgedrag van jouw hond en hoe ik jullie kan begeleiden? Of wil je graag weten hoe je je hond écht met zijn neus aan het werk kunt zetten? Neem gerust contact met me op voor de mogelijkheden.
Bronnen:
Key determinants of dog and cat welfare : behaviour, breeding and household lifestyle
Let me sniff! Nosework induces positive judgment bias in pet dogs – ScienceDirect